خواص فیزیکی و شیمیایی چیست؟

در شیمی، خواص شیمیایی ماده به عنوان ویژگی‎هایی تعریف می‎شود که از طریق آن ویژگی‌ها، ماده تغییر می‎کند و با توجه به نسبت اجزای تشکیل دهنده‎اش به شکل‎های دیگری تبدیل می‎گردد. در تغییرات فیزیکی فقط حالت فیزیکی ماده تغییر می‌یابد نه ساختار ذره‌های تشکیل دهنده آن. بنابراین تغییرات همه حالت های ماده مانند ذوب، انجماد، تبخیر، میعان، تصعید و چگالش و همچنین انحلال نمک ها و بازها در آب، تغییر فیزیکی هستند.
در تغییرات شیمیایی اتصال اتم ها به یکدیگر و آرایش الکترونی آن‌ها در واکنش دهنده‌ها تغییر می‌یابد. البته در یک واکنش شیمیایی، اتم‌ها نه بوجود می‌آیند و نه از بین می‌روند و تنها ترکیب، تجزیه یا نوآرایی صورت می پذیرد. خواص شیمیایی ماده قابل مشاهده نمی‎باشند اما می‌توان آن‌ها را از طریق حواس پنج‌گانه شناخت. در مقایسه با خواص شیمیایی، برخی از خواص فیزیکی ماده قابل مشاهده می‎باشند. یک تغییر شیمیایی ممکن است با آزاد شدن انرژی به صورت گرما، نور یا صوت همراه باشد و تولید گاز، تشکیل رسوب یا تغییر رنگ را در پی داشته باشند.
به عنوان مثال طلا را یک فلز جامد به رنگ زرد روشن می‎شناسیم که می‌توان آن را به یک صفحه‎ مسطح تبدیل نمود یا می‎توان آن را مفتول نموده و به شکل یک سیم درآورد. با این وجود، نقطه‎ ذوب، نقطه‎ جوش، گرمای ویژه، گرمای تبخیر، چگالی و سایر خواص فیزیکی طلا، قابل مشاهده نمی‎باشند اما می‌توان این ویژگی‎ها را پس از انجام آزمایش‌هایی در آزمایشگاه تعیین نمود.
خطرات مواد شیمیایی
مواد قابل اشتعال
مواد قابل اشتعال اغلب به صورت آئروسل (ذرات ريز مايع پخش شده در هوا)، گاز، مايع و يا جامد می باشند. در بيشتر آزمايشگاه ها، گازها، مايعات و جامدات از اهميت بيشتری برخورداند.
تعریف OSHA از مواد قابل اشتعال
الف- گازهایی كه در دما و فشار محيط، با غلظت 13 درصد (حجمی) يا كمتر از آن در حضور هوا توليد مخلوط قابل اشتعال می كند.
ب-  گازهایی كه در دما و فشار محيط، با غلظت بالاتر از 12 درصد حجمی آن در حضور هوا توليد مخلوط قابل اشتعال می كند.
پ-  مايعات قابل اشتعال به مايعاتی گفته می شود كه دمای احتراق آنها پائين تر از8/37 درجه سانتی گراد (100 درجه فارنهایت) باشد.
ت-  جامدات قابل اشتعال موادی هستند که در اثر عوامل قابل انفجار و تركيدن ناشی از اثر اصطكاک، جذب رطوبت و تغيير خودبخودی ماهيت شيميايی، به شدت آتش می گيرند و باعث ايجاد مخاطرات جدی می شوند.
استفاده از اطلاعات موجود در برگه اطلاعات ايمنی مواد شيميايی يک ماده شيميايی بهترين مرجع برای تعيين قابل اشتعال بودن آن ها می باشد. علاوه بر اين، بر روی برچسب این گونه مواد، قابل اشتعال بودن آنها قيد شده است.
مواردی كه هنگام كار كردن با مواد قابل اشتعال بايد رعايت شود عبارتند از:
الف- مواد قابل احتراق را از مكان های ذيل خارج كنيد:
1- محيطی كه در آن از شعله مستقيم و سطوح بسيار داغ (Hot Plate) استفاده می شود.
2- محيطی كه در آن دستگاه های مكانيكی و الكتريكی نامطمئن در حال كار كردن است. (بدليل احتمال جرقه زدن)
ب- مواد قابل اشتعال بايد در كابينت های مخصوص نگهداری آن ها قرار داشته باشند. اين كابينت ها بايد از منابع ایجاد شعله و حرارت دور باشند و يا در مكانی مخصوص كه به همين منظور درنظر گرفته شده نگهداری شوند.
پ- کف آزمایشگاه ها به منظور پيشگيری از ايجاد الكتريسيته، می بایست از موادی که تولید الکتریسیته ساکن نمی کنند پوشیده شود. همچنین در آزمايشگاه هايی كه با مواد شيميايی قابل اشتعال سروكار دارند، در صورتی كه يخچال يا فريزر وجود دارد بايد توسط متخصصين ذيربط تأييد شود كه خطر ايجاد جرقه و آتش سوزی توسط آنها وجود ندارد.
ت- سيگار كشيدن در آزمایشگاه ممنوع می باشد.